Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Ferigouleto(-bourrihudo)
Thymus polytrichus
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Farigouleto, Serpoulet, Badassoun, Menudet.
Nom en français : Thym à pilosité variable.
Descripcioun :Aquesto ferigouleto se retrobo dins li pelouso e roucaio de mountagno mounte èi pas raro. Jamai eisado à destria d'un biais segur, fau bèn regarda la cambo, carrado emé de péu tout à l'entour (e pas soulamen sus 2 coustat o li caire), li fueio, emé de costo segoundàri que viron sus li bord, e de sepalo pelouso. Apoundèn que la planto crèis d'un biais monopoudique, emé uno longo tijo acabado pèr un tros bèn rama (vèire li fotò). Pensa de coumpara emé lis àutri ferigouleto de mountagno.
Usanço :La ferigouleto-bourrihudo a à pau près li mémi prouprieta qu'aquéli de la ferigoulo estènt quand meme mens forto.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 2 à 10 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Thymus
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 3 à 4 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1200 à 2800 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Pelouso
- Roucaio
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropo
Ref. sc. : Thymus polytrichus A.Kern. ex Borbás, 1890
(= Thymus praecox subsp. polytrichus (A.Kern. ex Borbás) Jalás, 1970 )